Zoeken naar wijsheid

In een aantal artikelen denken we na over de gemeente. Niet om de kerk te verbeteren, maar om de rijkdom van de gemeente van Jezus te ontdekken, in de hoop dat die rijkdom ook onder ons gestalte krijgt. We hebben gezien dat de gemeente een bron van vreugde voor Jezus. We hebben vervolgens over nagedacht, welke uitwerking het op ons  zou kunnen hebben, als wij proberen te kijken met de ogen van Jezus. Dan gaan we anders denken over onszelf, maar ook zou onze houding t.o.v. onze mede gelovigen erdoor beïnvloed worden.

Wat zou het betekenen voor de manier waarop we naar onze medemensen kijken?

Hoe kijkt God naar mensen?

Eén van de bekendste teksten onder gelovigen is mogelijk Johannes 3:16: Want God had de wereld zo lief dat hij zijn enige Zoon heeft gegeven, opdat iedereen die in hem gelooft niet verloren gaat, maar eeuwig leven heeft. God ziet alleen maar mensen van wie hij houdt! Het zijn nette mensen, die goed zijn voor hun omgeving, maar er zitten ook moordenaars bij en dieven, oplichters en terroristen. God is niet kieskeurig in zijn liefde. Elk van die mensen heeft de verlossing nodig die Jezus teweeg gebracht heeft. En ieder van hen kan door de verlossing door Jezus veranderen en gaan beantwoorden aan het doel dat God al bij de schepping met de mensen had.

Hoe kijken wij naar mensen?

Als wij naar de mensen om ons heen kijken, zien niet direct de potentie die God in alle mensen ziet. De buitenkant dringt zich veel sterker aan ons op. Met een aantal van hen willen we vooral niet geassocieerd worden en we houden ons verre van hen. Denk daarbij aan misdadigers – zou iemand die veroordeeld is voor een of ander misdrijf bij ons in de Ichthusgemeente net zo behandeld worden als ieder ander? Of aan iemand die het zoekt in oosterse godsdiensten. Gaan we onbevangen het gesprek aan? Of heb je met de hier geschetste situaties net zoveel moeite als ik?

Schokkend onderzoek

Enige jaren geleden zijn er enkele onderzoeken gedaan naar de houding van christenen ten opzichte van moslims. De organisatie “Evangelie en moslims” meldde, dat kerken wel zendelingen naar alle uithoeken van de wereld sturen, maar bij evangelisatie in eigen omgeving vergeten plannen te maken om moslims aan te spreken en het evangelie uit te leggen.

Meer recent onderzoek bracht aan het licht, dat Nederlanders nauwelijks contact hebben met moslims. Onder christenen was dat niet anders dan onder niet-christenen. Maar helemaal schokkend was, dat 14% van de christenen meent, dat het gebod van naastenliefde niet van toepassing is op moslims. Zij worden dus door 1 op de 7 christenen in onze kerken niet als ‘naaste’ gezien!

Dat is schokkend, omdat Jezus niet alleen oproept om de naasten lief te hebben, maar zelfs onze vijanden. En dat zijn de meeste moslims niet eens ….!

Heer, verander mij

Als ik deze dingen tot me laat doordringen, besef ik, dat Jezus nog een hoop werk aan me heeft. De  richting waarin die verandering zal gaan, vinden we in de Bijbel. De gelijkenis van de Samaritaan legt de nadruk op barmhartigheid (Lukas 10:25-37). Nu zou je dat als een verplichting kunnen zien, die ons opgelegd wordt. Maar ‘barmhartigheid omdat het moet’ geeft de ander niet het gevoel gewaardeerd en geliefd te worden. En het geeft ons ook niet echt vreugde. Het lijkt op die student die ons eens hielp met evangeliseren. Die zei tegen iemand: “Het kan me niet zoveel schelen of jij gered wordt of verloren gaat – ik  heb jou het evangelie verteld en wat je ermee doet moet je zelf maar weten”. Er is een andere weg. Petrus heeft het over broederliefde, die uitgroeit tot liefde voor alle mensen (2 Petrus 1:7). Laat daarom ons gebed zijn: “Open mijn ogen”. En laten we zolang bidden tot we ieder mens kunnen aankijken en liefhebben. Dan wordt het hopelijk voor ons ook gewoon om de ander barmhartig tegemoet te treden! Wat een vreugde zal het zijn voor Jezus als zijn geliefden zo zijn liefde zichtbaar maken.

In een aantal artikelen denken we na over de gemeente. Niet om de kerk te verbeteren, maar om de rijkdom van de gemeente van Jezus te ontdekken, on de hoop dat het ook onder ons gestalte krijgt.

De gemeente is een bron van vreugde voor Jezus – we zijn zijn trots, we zijn door Hem geliefd. Maar wie zie ik, als ik naar m’n medegelovigen kijk? Wie zien zij, als ze naar mij kijken?

Vertekend beeld

Denk nu eens gewoon aan een willekeurige medechristen. Gewoon iemand uit de kerk. En nu niet direct aan je vrienden in de kerk denken. Ga de rijen maar eens langs. Sommigen vind je sympathiek, anderen wat minder. Sommigen vind je een beetje bijzonder, misschien zelfs wel onaantrekkelijk of eigenaardig. Met de één maak je makkelijk een praatje, maar een ander loop je gewoon voorbij. Misschien nog net met een vriendelijk knikje.

Ik vraag me wel eens af hoe het kwam, dat Jezus voor iedereen aandacht had, zonder onderscheid. Zou het misschien zijn, omdat hij verder keek dan wij? Verder in het verleden en verder in de toekomst? Hij kende het verhaal van de mensen. Wie ze waren, wat ze meegemaakt hadden. Want die factoren bepalen mede, hoe mensen zo geworden zijn. Denk maar eens aan die Samaritaanse vrouw in Sichar (Johannes 4). Meerdere mannen gehad en uiteindelijk ongehuwd samenwonend. Was ze zo vaak gescheiden? Of meerdere malen weduwe geworden? In beide gevallen reden om omzichtig met haar om te gaan. Maar voor Jezus geen reden om haar te negeren. Jezus wist ook, wat er van de mensen kon worden. Een afperser als Zacheüs kon een vrijgevige weldoener worden (Lucas 19). En dat was nog maar op de korte termijn. Ook op de langere termijn zag Jezus wat er worden zou van degenen die zich aan hem toevertrouwden: eens zullen ze aan Hem gelijk zijn (1 Johannes 1:1,2).

Wat wij nu van elkaar waarnemen, is altijd een vertekend beeld. Een kunstwerk dat nog niet klaar is. Mensen met eigenaardigheden die we niet begrijpen; gedachten die we niet kunnen volgen; een roep om aandacht die we niet kunnen honoreren; theologische ideeën die in onze ogen totaal niet kloppen. En niet te vergeten: je ziet dat in anderen, maar zij zien dat dus ook in jou…..

Kom, zoals je bent

Het geheim van Jezus was, dat iedereen bij hem mocht komen zonder beoordeeld te worden. Wij zeggen nog: we mogen niet (ver)oordelen, maar beoordelen mag wel. Maar dat was niet de houding van Jezus. Die zag mensen die zijn hulp nodig hadden en ze mochten komen. Op de een of andere manier maakte hij hen los van hun verleden, zodat het niet meer zo zwaar op hen drukte. Hij verlangde ook niet dat ze voortaan volmaakt zouden zijn. Hij gaf hun geen doel om naar toe te werken in hun leven hij vertelde ze nauwelijks, wat hij van hen verwachtte. Maar er gebeurde wat. De Samaritaanse werd een evangeliste, Zacheüs werd een weldoener. In woorden en daden zag je iets terug van Jezus’ liefde.

Het begin van die verandering lag bij Jezus, die hen volkomen aanvaardde. Met wie ze hun last durfden delen. Voor wie het niet uitmaakte wie ze waren of wat ze allemaal (fout) gedaan hadden. Die hun geen verwijt maakte, maar het verleden uitwiste. Vervolgens legde hij hun geen last op, in de zin van: “Voortaan moet je dit doen en dat mag je niet doen”. Want hij had hun een andere wet gegeven, niet als een gebod maar als een begerenswaardig voorbeeld. Ze zagen die wet in werking als ze naar hem keken: de wet van de liefde; en ze trachtten daarnaar te handelden.

Welke invloed hebben wij op elkaar?

Dat we in de gemeente invloed op elkaar hebben, is wel duidelijk. De vraag is alleen welke invloed dat is en hoe dat werkt?

Bij Jezus was het duidelijk. De invloed die hij uitoefende maakte niet, dat de mensen deden wat hij wilde. Hij eiste niet zoveel van hen – zie de voorbeelden hierboven. Hij kwam zelf goed nieuws brengen, zijn hart stond voor anderen open en hij deelde graag uit. Van de weeromstuit gingen de mensen die door hem geraakt waren dat ook doen! Zou dat bij ons ook zo werken?

Nou moet je het niet omdraaien, zo van: als mensen lastig tegen mij doen, ben ik waarschijnlijk lastig. Dan hou je op het enige te doen, wat van je gevraagd wordt, namelijk: naar Jezus kijken …. Maar als je eraan wilt meewerken, dat mensen vriendelijk, begripvol, geduldig, naar de ander luisterend, behulpzaam of gul worden, bereik je dat eigenlijk alleen door naar Jezus te kijken – en zelf zo te worden.

Door de ogen van Jezus

Hoe dat dan werkt? Bedenk wie Jezus ziet als hij naar jou kijkt. In een vorig artikel zagen we dat hij jou ziet als een vriend, een broer of zus, een geliefde. Wat zou het voor de (Ichthus)gemeente betekenen als wij onze ogen eens zouden laten behandelen door Jezus?

We zouden in elkaar alleen vrienden, broers en zussen, geliefden zien! Die kunnen ook wel eens onenigheid hebben, maar die kunnen ook wel wat van elkaar verdragen. Die kunnen ook moeilijke dingen tegen elkaar zeggen, omdat de relatie duidelijk gedefinieerd is: we horen bij elkaar, we gaan er samen voor, ook als we over sommige dingetjes verschillend denken.

Weet je wat er dan gebeurt? Dan ontdek je na verloop van tijd, dat je ongemerkt over een aantal zaken wat anders bent gaan denken. Dat je dingen die je eerst zo belangrijk vond, veel minder belangrijk vindt. Dat je daar genuanceerder over kunt denken. Je ontdekt ook dat de mensen om je heen onvermoede capaciteiten hebben, die je niet eerder gezien en misschien ook wel nooit verwacht had. Je wordt vrij! Vrij van je eigen beperkingen, vrij van de lasten die je jezelf had opgelegd. Je hoeft niet altijd gelijk te hebben of je zin te krijgen. Je kunt immens genieten van dat bonte gezelschap dat “gemeente” heet. Je kunt van ze genieten omdat je de veelkleurigheid van Gods wijsheid weerspiegeld ziet in mensen van wie Jezus zegt: mijn vriend, mijn broeder, mijn zuster, mijn geliefde. En jij zegt: Maar ze zijn ook mijn vrienden, mijn broers, mijn zussen, mijn geliefden!

Heb je trouwens gemerkt dat het onderwerp in dit stukje opeens veranderd is? De vraagstelling was: hoe kan ik invloed uitoefenen op anderen? Die vraag was gaandeweg veel minder belangrijk. We keken even naar Jezus, vergaten de ander en veranderden zelf…!

Foto: Silvio Zimmermann op Pixabay

In een aantal artikelen denken we na over de gemeente. Niet om de kerk te verbeteren, maar om de rijkdom van de gemeente van Jezus te ontdekken, in de hoop dat die rijkdom ook onder ons gestalte krijgt.

De gemeente is een bron van vreugde voor Jezus – zijn vrienden, zijn broeders en zusters, zijn geliefden. En bovendien voorboden van de nieuwe schepping! Wat betekent dat voor ons? Wat ziet Jezus als hij naar ons, naar mij kijkt?

Zelfbeeld

Er zijn allerlei bekende of onbekende omstandigheden waardoor we ons klein en zwak kunnen voelen. Daarbij kunnen veel dingen een rol spelen: onze opvoeding, onze aanleg of de dingen die we meegemaakt hebben. Maar ook lichamelijke factoren, die soms voor de hand liggen, zoals bij ziekte of zichtbare afwijkingen, maar soms niet of lastig te achterhalen zijn, zoals bij niet goed functionerende organen of medisch (nog) niet aantoonbare aandoeningen. Afhankelijk van je karakter kan het leiden tot een negatief zelfbeeld. Je vergelijkt jezelf met anderen of je denkt dat God eigenlijk ook wel vindt dat je anders en beter in het leven zou moeten staan. Maar bedenk, dat niemand volmaakt is – ook niet die broeder of zuster met wie jij je vergelijkt. God vraagt ook geen volmaaktheid – zelfs niet als doel om naar te streven! Het is zijn geschenk aan ons: het uiteindelijke resultaat van het werk van Jezus dat hij in ons, in jou is begonnen en dat hij bij zijn terugkeer zal afmaken. Zou het ons helpen als we onszelf zouden zien zoals Jezus ons ziet? Hoe kijkt Jezus eigenlijk naar ons?

Vrienden

Jezus vertelt zijn leerlingen, dat hij ze niet ziet als zijn dienaren, maar als zijn vrienden. Natuurlijk zijn ze in zekere zin ook dienstknechten, maar dat is voor God (Jezus = God!) blijkbaar ondergeschikt. Dat vraagt een heel andere blik op de volgelingen van Jezus. Want werknemers (dienaren) hebben geregeld een beoordelingsgesprek en het is zaak dat je daar goed uitkomt. Dat soort gesprekken heb je niet met je vrienden. Neem nu Mozes eens als voorbeeld. Hij was Gods vriend (Exodus 33:11). God hield op een heel persoonlijke manier van Mozes, die Gods hart gestolen had vanwege zijn zachtmoedigheid en bescheidenheid (Numeri 12:3). Opmerkelijk is niet alleen dat Mozes deed wat God van hem vroeg, maar dat ook God deed wat Mozes van hem vroeg (Exodus 8:13 en Exodus 8:31). Mozes mocht gewoon tot God naderen (Exodus 24:1-2), die het voor zijn vriend opnam, toen zijn leiderschap ter discussie gesteld werd (Numeri 12). En toen Mozes uiteindelijk stierf, droeg God als een echte vriend zorg voor de begrafenis (Deuteronomium 34:6).

Als goede vrienden hebben ze het ook wel eens over de zwakheden van Mozes gehad, maar blijkbaar is dat toch iets anders geweest dan een beoordelingsgesprek. Want die zwakheden hebben nooit de vriendschap in de weg gestaan. Uiteindelijk zien we Mozes op de ‘berg der verheerlijking’ bij Jezus, waar iets zichtbaar wordt van het komende Godsrijk.

Voor God ben jij een vriend, die hij nooit laat vallen. Hij stelt geen onmogelijke eisen. Bij hem ben je altijd welkom, hoe rot jij je ook voelt.

Broeders

De Bijbel gaat nog een stapje verder. Christenen worden niet alleen vrienden genoemd, maar zelfs broeders (Matteüs 12:49). Bloedverwanten. Dragers van hetzelfde leven. Kinderen van dezelfde vader. Kun je nog dichterbij komen? Vaak kennen broers en zussen elkaar beter dan wie ook – zelfs al denk je dat ‘ze’ je niet kennen. En ook al gaat het spreekwoord niet altijd op: het hemd is over algemeen toch nader dan de rok. Je deelt hetzelfde DNA. Ook al zijn we nog maar de kleine broertjes en zusjes die nog veel moeten groeien en leren – het DNA is aanwezig. Straks zullen we ‘aan Jezus gelijk’ zijn (1 Johannes 3:2) en sprekend op hem lijken.

Jezus ziet jou als een bloedverwant: zijn kleine broertje of zusje, dat hem heel na staat. Hij kent je door en door en heeft je lief. Hij gaat voor je door het vuur. En hoe zwakker (of kleiner) je bent, des te groter zijn inzet voor jou, zijn broertje of zusje!

Geliefden

Is er een band die je nog dichter bij elkaar brengt dan die van broer en zus? Ja! Een beeldspraak die een paar keer in de Bijbel voorkomt om de relatie tussen Jezus en de gemeente te schilderen, is die van geliefden: een maagd of bruid, die aan de bruidegom wordt voorgesteld (2 Korintiërs 11:2) of een getrouwde vrouw, die geniet van een zorgzame echtgenoot (Efeziërs 5:25). En bij het laatste beeld kijkt Genesis 2 even om de hoek, waar man en vrouw gezien worden als één vlees – één lichaam om met Paulus te spreken.

In dit beeld bereikt de toewijding van Jezus een hoogtepunt, met als kerngedachten: voeden, verzorgen (NBG51: koesteren), verwennen, mooier maken. Het telt niet dat er in de geliefde zwakheden of onvolkomenheden zijn. Je partner is de mooiste, de liefste, die alle anderen te boven gaat. Want je hebt hem/haar in je hart gesloten (en omgekeerd). “Wat ben je mooi, wat ben je bekoorlijk, liefde en verrukking – dat ben jij“, zegt de bruidegom in Hooglied 7:7, wat volgens de meeste uitleggers een huwelijkslied is, maar ook een allegorische voorstelling van God en zijn volk.

Wat hier over Christus en de gemeente gezegd wordt, is van toepassing op elke gelovige afzonderlijk. In goede en kwade dagen, in rijkdom en armoede, in ziekte en gezondheid, tot in de dood blijft Jezus met je verbonden en verheugt hij zich over jou.

Alles goed met je?

Vaak zal het antwoord op die vraag luiden: “Nog niet”. En dat is niet erg. Maar als je bedenkt, dat jij het onderwerp bent van de vreugde van Jezus, kan dat toch de last van het leven een beetje verminderen. Het ligt niet aan jou, dat het nog niet goed gaat. Dat is inherent aan het leven op aarde, het leven in een gebroken wereld. Je hoeft je last niet zwaarder te maken door schuldgevoel of schaamte over je imperfectie. Al ben je zwak en val je jezelf tegen – je hebt een vriend, een broer, een geliefde in de hemel, die zich verheugt als hij aan je denkt! Leer jezelf zien als een vriend, als een broeder of zuster, als de geliefde van Jezus.

Foto: Vrienden zoeken samen de weg, gemaakt door Tirachard op nl.freepik.com

In een paar artikelen wil ik wat gedachten doorgeven over de gemeente. Niet zozeer over de Ichthusgemeente, hoewel ik hoop, dat daarin iets van de rijkdom van de gemeente van Jezus concreet gestalte krijgt. Maar de bijbelse aanduiding ‘gemeente’ overstijgt in veel gevallen de plaatselijke gemeente.

Oorzaak van de vreugde van Jezus

De titel van dit artikel lijkt op het eerste gezicht misschien weinig van doen te hebben met de kerk. De vreugde van Jezus in de Bijbel heeft betrekking op iets, dat toen Hij leed en stierf er nog niet was. Maar Hij verheugde Zich, dat het kruis, zijn lijden en zijn dood toch tot een geweldig resultaat zouden leiden:

Laten we daarbij de blik gericht houden op Jezus, de grondlegger en voltooier van ons geloof: denkend aan de vreugde die voor hem in het verschiet lag, liet hij zich niet afschrikken door de schande van het kruis – Hebreeën 12:2.

De reden dat Jezus volhardde tot in de dood, was de vreugde die hem daarna wachtte. Natuurlijk heeft dat te maken met het feit, dat door zijn dood zondaren bevrijd zouden worden. Als hij zijn verlossingswerk voltooid heeft, wordt als volgend hoogtepunt genoemd dat hij zijn gemeente voorstelt aan zijn vader:

Uw naam zal ik aan mijn broeders verkondigen, in het midden der gemeente zal ik U lofzingen;  (….) Ziehier ik en de kinderen, die God mij gegeven heeft – Hebreeën 2:12,13.

Je hoort als het ware de trots van Jezus doorklinken: dit zijn ze nou, mijn vrienden, mijn broeders en zusters, mijn geliefden! Het vooruitzicht hen voor te kunnen stellen aan zijn vader, deed hem volharden tot in de dood. Zo wil ik ook kijken naar de gemeente, als een bron van vreugde voor Jezus!

Eerstelingen van de mensheid

Het eerste dat van deze gemeente gezegd kan worden is, dat ze bestaat uit mensen die met God verzoend zijn. Jezus was gekomen om door zijn dood allen te bevrijden die met angst voor de dood tot slavernij aan de zonde gedoemd waren (Hebreeën 2:15; Statenvertaling).

De gemeente bestaat uit mensen die als eerstelingen van de mensheid (Jakobus 1:18) geen angst voor de dood meer hoeven te hebben, omdat ze bevrijd zijn van de slavernij van de zonde! Terwijl Jezus door de wereld nog niet erkend wordt, hebben zij voor Hem gekozen. Geen wonder dat zij een bijzondere plaats in Jezus’ hart innemen.

Opmaat van het koninkrijk

Maar het doel van Jezus’ komst naar de aarde was, reikt verder dan de verlossing van individuen. Hij was gekomen om zijn gemeente of kerk te bouwen:

En Ik zeg u, dat gij Petrus (=rotsblok) zijt, en op deze petra (=rots) zal Ik mijn gemeente bouwen en de poorten van het dodenrijk zullen haar niet overweldigen – Matteüs 16:18.

Jezus formeerde zijn gemeente als voorbereiding op de bevrijding van de hele aarde en het begin van zijn koninkrijk. Dat plan stamde al vanaf de grondlegging van de wereld:

Dan zal de koning tegen de groep rechts van zich zeggen: “Jullie zijn door mijn Vader gezegend, kom en neem deel aan het koninkrijk dat al sinds de grondvesting van de wereld voor jullie bestemd is” – Matteüs 25:34.

De komst van Jezus was een grote stap op weg naar dat koninkrijk. De Koning was gekomen en proclameerde dat het koninkrijk dichtbij gekomen was (Matteüs 4:17). Hij zond de eerste christenen uit om dat overal te verkondigen (Handelingen 1:3; Handelingen 19:8; Handelingen 20:25; Handelingen 28:23,31). Het leken kleine en kwetsbare stapjes in Gods wereldomvattende plan. Want Jezus werd vermoord en die paar bange christenen – zouden die wereld kunnen veranderen? Ze leken een makkelijke prooi en werden dan ook heftig vervolgd. Maar zelfs het dodenrijk zou Gods werk niet meer tot staan kunnen brengen, zoals beloofd in Matteüs 16. Zwak in zichzelf, maar sterk door de liefde voor Jezus – geen wonder dat Jezus met vreugde naar zijn gemeente kijkt.

De gemeente als bron van vreugde voor ons

Omdat de gemeente of kerk een bron van vreugde is voor Jezus, wil ik ook graag in de kerk mijn vreugde vinden. Maar als je de kerkgeschiedenis kent, dan lijkt dat haast onmogelijk. Het is een verhaal van strijd, betweterigheid, oordeel, machtsmisbruik. Dan moet er toch zeker wel wat in de kerk veranderen, voordat wij er onze vreugde in vinden? Maar juist die kerk, met de veelkleurigheid van al die mensen, die in van alles van elkaar verschillen – huidskleur, cultuur, maatschappijvisie, politieke voorkeur, theologische opvatting en ga maar door – juist die kerk is de vreugde van Jezus!

Daarom zou ik het perspectief willen veranderen. Wat moet er in mij veranderen, zodat de kerk, met al z’n gebreken – want de kerk is een optelsom van gebrekkige mensen – ook tot een bron van vreugde voor mij en anderen wordt?

In enkele vervolg artikelen zullen we daar nader op ingaan. Door na te denken over de impact op ons leven van het feit dat Christus Zich over zijn gemeente verheugt en trots op ons is.