Sjavoeot – Het wekenfeest

Vanaf het Feest van de Eersteling tijdens het Feest van het Ongedesemde Brood werden bij Israël de dagen geteld. Men noemt dit het “tellen van de omer”. De omer was een inhoudsmaat voor granen en moest herinneren aan de omer gerst die bij het Feest van de Eersteling aan God was opgedragen. Elke dag werd er een soortgelijk offer gebracht. Vanaf de eerste omer werden er 49 dagen geteld (de dag van het Aanbieden van de Eersteling wordt naar Joods gebruik meegeteld), om op de 50ste dag het volgende feest te vieren: het Wekenfeest ofwel Sjavoeot, dat door de omer-telling aan het Pesachfeest was verbonden.

Oogstfeest

Bij de instelling van dit feest is het duidelijk, dat het een oogstfeest is. Het markeerde het einde van de gerstoogst die met Pesach was begonnen. Tegelijk stond het voor het begin van de oogst van de tarwe: tarwe was hét voedsel van de mensen in die tijd. Op die dubbele wijze was het feest het hoogtepunt van de zomeroogst. De belangrijkste ceremonie was het aanbieden van de eerste rijpe tarwe, ‘de eerstelingen van het land’, verwerkt tot twee (gedesemde) broden in de tempel. Daarvoor verzamelden de joden uit de dorpen van het platteland zich op centrale plaatsen om vandaar samen op te trekken naar Jeruzalem.

Ruth

Tijdens de vieringen in de synagoge wordt het boek Ruth gelezen. Eén van de gedachten daarbij is, dat volgens de profeten zich eens uit alle volken mensen bij Israël zullen aansluiten om samen de God van Israël te eren. Want het boek Ruth is een liefdesidylle en verhaalt van een Moabitische vrouw, die bij het begin van de gerstoogst (Pesach) in Israël aankomt en bij het begin van de tarweoogst (Sjavoeot) huwt met Boaz en zo wordt ingelijfd in Israël. Later blijkt ze een voorouder te zijn van David, de koning uit wiens nageslacht de Messias geboren zal worden. De reden is duidelijk: net als de omer-telling verbind de geschiedenis van Ruth Pesach en Sjavoeot met elkaar.

Openbaringsfeest

Sjavoeot is voor de Joden niet alleen een oogstfeest, maar ook een openbaringsfeest. Volgens een Joodse overlevering heeft God vijftig dagen na de uittocht uit Egypte de Tien Geboden aan Mozes gegeven. In de Joodse opvatting zijn de Tien Geboden symbolisch voor de gehele Thora, de “wet” ofwel de boeken van Mozes, vandaar dat het Wekenfeest ook wel ‘Matan Torah’ genoemd wordt, “de gift van de Thora”. Omdat volgens de traditie de Joden zich verslapen hadden op de ochtend dat zij de Wet en de Geboden ontvingen, waken zij tegenwoordig de eerste nacht van Sjavoeot om de fout van hun voorouders goed te maken. Ze lezen en leren tot ’s morgens vroeg uit de Thora en andere geschriften.

Deze traditie is echter ontstaan na het jaar 70 en was in Jezus’ dagen niet bekend. Bovendien was de tijd tussen uittocht en wetgeving volgens Exodus op de dag af 2 maanden, wat in Israël een tijdsduur van 58 of 59 dagen is.

Nieuwe Testament

Dit feest komt ook in het Nieuwe Testament voor. Daar wordt het Pinksteren genoemd, dat afgeleid is van het Griekse woord voor 50 (pentekostè πεντηκοστη ), de vijftig dagen of zeven weken vanaf het Feest van de Eersteling tot aan het Wekenfeest. Tijdens dit feest werd de Heilige Geest uitgestort over de volgelingen van Jezus, die worden aangeduid als “eerstelingen van Gods schepselen“. Je zou Pinksteren de geboorte van de kerk kunnen noemen, het begin van de oogst. Maar er komt meer, want de Geest leidt de christenen om de boodschap van Jezus aan alle volkeren bekend te maken.

Symboliek

Het in de bijbel voorgeschreven ritueel met de twee broden heeft een rijke symbolische betekenis.

Het eerste opvallende is, dat deze broden gebakken worden van fijn meel, met olie en zuurdesem. Zuurdesem beeld in de Bijbel dikwijls zonde uit. Bij Pesach en het Feest van de Eersteling gaat het helemaal over Jezus die zonder zonde is. Daarom wordt tegelijk het Feest van de Ongezuurde Broden gevierd. De Eersteling is een verwijzing naar Jezus, die zonder zonde is. Door zijn opstanding de dood overwon Hij de dood en bracht Hij ons redding.

De broden van Sjavoeot verwijzen naar de gemeente van Jezus, die op de 50ste dag na de opstanding ontstond. Die gemeente bestaat uit mensen die vergeving van hun zonden ontvangen hebben en opnieuw geboren zijn. Maar ze hebben de kracht van Gods Geest (olie) nodig om op een nieuwe manier te leven.

Het tweede opvallende is dat er twee broden aan God gewijd worden. In het Nieuwe Testament vinden we, dat de gemeente van Jezus bestaat uit twee groepen mensen die in Jezus één geworden zijn: gelovigen uit de Joden en gelovigen uit de heidenen, die in de gemeente van Christus volkomen gelijk zijn. Direct bij het begin werd dat al geïllustreerd, doordat de Geest de leerlingen van Jezus in de talen van de volken liet spreken.

Daardoor is Pinksteren voor christenen ook een zendingsfeest omdat de Heilige Geest kwam om hen kracht te geven het evangelie te verkondigen “in Jeruzalem, in heel Judea en Samaria, tot aan de uiteinden van de aarde” (Handelingen 1:8). Opnieuw een oogstfeest: wereldwijd leren mensen Jezus kennen!

Sjavoeot – Het wekenfeest

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.